Sau trận phục kích thất bại tại Vân Cát, Kiều Công Hãn càng thêm căm phẫn và cố thủ chặt trong vùng núi Tam Đảo hiểm trở. Hắn coi đó là pháo đài cuối cùng của mình. Nhưng Đinh Bộ Lĩnh, với triết lý "không vì danh, chỉ vì nghĩa," đã chuẩn bị một chiến dịch không chỉ bằng binh đao, mà còn bằng lòng dân.

Quân Trường Yên, với đoàn dân binh đi theo, đã tiến tới chân núi Tam Đảo. Dãy núi sừng sững hiện ra trước mắt, cây cối rậm rạp, những con dốc dựng đứng, hiểm trở như một bức tường thành tự nhiên. Từ xa, có thể thấy những cột khói mờ ảo bốc lên từ các trại của Kiều Công Hãn ẩn sâu trong núi.

Lữ Kính, sau khi quan sát địa hình, đề nghị một kế sách mạnh mẽ: "Chủ công! Núi này hiểm trở vô cùng. E rằng phải dùng hỏa công quy mô lớn, hoặc thậm chí là phá núi, san bằng đường đi mới có thể tiến vào nhanh chóng, dứt điểm Kiều Công Hãn!" Giọng ông đầy vẻ cấp thiết, bởi ông biết thời gian là vàng bạc.

Nhưng Đinh Bộ Lĩnh đã ngăn lại, tay anh khẽ đặt lên vai Lữ Kính. "Không phá núi, Quân sư. Núi này là hồn thiêng của đất, là nơi trú ngụ của dân. Chúng ta đến để cứu dân chứ không dời non, càng không đốt rừng phá núi mà gây họa cho người dân vô tội." Ánh mắt anh kiên định, không hề nao núng trước sự hiểm trở của địa hình. Anh tin rằng, vẫn còn cách khác để giải quyết Kiều Công Hãn mà không gây tổn hại đến thiên nhiên và bá tánh.

Thay vào đó, Đinh Bộ Lĩnh quyết định thực hiện một kế sách nhân văn hơn, gọi là “Dụ Dân Giải Trận”. Anh lệnh cho binh lính Trường Yên, đặc biệt là những người từ Phong Châu, những người có bà con đang bị Kiều Công Hãn bắt giữ, tiến hành một chiến dịch đặc biệt. Họ dùng những người dân chạy nạn đã được giải cứu, và cả những tù binh được đối xử tử tế, để gửi thư và tin tức vào trong núi. Những bức thư này được viết bằng ngôn ngữ đơn giản, kể về sự đối xử nhân từ của Trường Yên, về việc Đinh Bộ Lĩnh không xưng vương, về lời thề "vì dân" của anh. Đặc biệt, chúng kêu gọi những người bị bắt làm con tin hãy tìm cách trốn thoát và trở về với gia đình.

Mưa dầm thấm lâu. Tin tức lan truyền nhanh chóng trong các trại lính của Kiều Công Hãn. Nhiều người dân bị bắt làm con tin, vốn đã kiệt sức và tuyệt vọng, khi nghe được những lời kêu gọi từ người thân, và thấy tin tức về chính nghĩa của Trường Yên, đã nhen nhóm hy vọng. Vào một đêm tối trời, hàng trăm dân trốn khỏi núi, vượt qua vòng vây lỏng lẻo của quân Kiều Công Hãn. Họ mang theo thông tin quý giá về vị trí các trại lính, kho lương, và đường đi hiểm yếu trong lòng núi. Quan trọng hơn, họ tình nguyện dẫn đường cho quân nghĩa Trường Yên, tiến sát nơi đóng trại của Kiều Công Hãn, tránh được những cạm bẫy và ổ phục kích.

Khi đã tiến sát trại địch, quân Trường Yên không tấn công ngay lập tức. Đinh Bộ Lĩnh ra lệnh mở chiến dịch “Chiến Lửa Tam Đảo”. Lúc này là ban ngày, trời quang mây tạnh, ánh nắng chói chang. Quân Trường Yên, dưới sự chỉ huy của Tô Ẩn, đã sử dụng một kế sách độc đáo, gọi là "Thiên Hỏa Phản Quang". Họ dùng hàng trăm chiếc gương đồng lớn, được đánh bóng kỹ lưỡng, đã chuẩn bị từ trước. Các binh sĩ đứng ở những vị trí cao, tập trung chiếu nắng tập trung ánh sáng vào những điểm đã được đánh dấu trong trại địch – chủ yếu là các kho chứa rơm, củi khô, và lều bạt dễ cháy.

Dưới cái nắng gay gắt, ánh sáng hội tụ từ những chiếc gương đồng nóng rực như thiêu đốt, chỉ trong chốc lát, những đốm lửa nhỏ bắt đầu bùng lên, nhanh chóng lan rộng thành biển lửa. Đốt trại địch từ xa, một cách bất ngờ và hiệu quả. Quân Kiều Công Hãn hoàn toàn bị động, không kịp phản ứng. Tiếng la hét, tiếng đổ sập của lều trại vang lên hỗn loạn.

Kiều Công Hãn, trong lúc cố gắng dập lửa và chỉ huy quân lính tháo chạy, đã bị một mảnh gỗ cháy rơi trúng, gây ra vết thương nghiêm trọng. Hắn biết mình đã hết đường. Với vài tên thân tín còn lại, hắn cố gắng bỏ trốn sâu vào trong rừng, bỏ lại toàn bộ quân lính đang hoảng loạn. Toàn bộ căn cứ sơn trại của hắn bị thiêu rụi thành tro, đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của thế lực này.

Sau khi trận chiến kết thúc, người dân các làng xung quanh, những người đã được giải cứu và những người chưa bị bắt, đã tự nguyện cùng nhau dọn dẹp tàn tích. Để ghi nhớ lòng nhân từ của Đinh Bộ Lĩnh và sự hy sinh thầm lặng của những người lính Trường Yên, họ đã lập một miếu nhỏ ngay dưới chân núi, gọi là “Tam Đảo Nghĩa Chủ”. Trong miếu, họ không thờ Đinh Bộ Lĩnh hay các vị tướng quân, mà thờ một người lính vô danh của Trường Yên – một người đã gác đêm cuối giữ trại Vân Cát, hy sinh thân mình để bảo vệ dân binh trong trận phục kích. Miếu thờ này là biểu tượng cho sự biết ơn, cho lòng tin mà người dân dành cho chính nghĩa của Trường Yên, một lòng tin được đổi bằng xương máu và sự hy sinh thầm lặng.